miércoles, 29 de junio de 2011

Ponteareas na historia: Aceifa de Almanzor contra Santiago ano 997

Al-Manūr billah, O victorioso por Alá, máis coñecido por "Almanzor", foi un caudillo da Al-Andalus musulmán nos tempos do Califato de Cordoba. Sabese que naceu entorno o ano 938 e morreu o parecer no 1002 en Medinaceli (Soria) aínda que este dato non esta moi claro polo de agora.
Conseguiu ascender o poder do Califato no ano 976 trala morte do califa Alhakán II e a sucesión de seu fillo Hisham, moi novo aínda para gobernar, o que aprobeitou Almanzor para facerse tutor deste e desa forma gobernar o Califato. A Hisham encerrouno no palacio de Medina Azahara (Cordoba) con todos os luxos e praceres para telo ali entretido.

Retrato de Almanzor.

No 8 de outubro do mesmo 976 Hisham nombrou a Almanzor primer ministro, co cal atopouse case co poder absoluto do Califato. Comezaba asi un novo periodo para Al-Andalus, caracterizado polas constante "razias" (campañas) de castigo contra os reinos cristiáns do norte.

Almanzor reuniu un reducido pero poderoso exército de mercenarios, co cal sembrou o pánico nos reinos cristiáns facendo un total de 56 razias entre os anos 978 e 1002.
Destacan as que arrasaron no 981 Zamora, 985 Barcelona, 986 Coímbra, 988 Sahagún e Eslonza, 997 Braga e Santiago de Compostela, 999 Pamplona, 1000 Batalla de Cervera e 1002 San Millán da Cogolla.

Ilustración da época do exercito musulmán.

Pero a máis simbólica sen dubida foi a que arrasou no verán do 997 Santiago de Compostela, mandando seu obispo Pedro Mezonzo evacuar a cidade. Nesta razia Almanzor destruiu por completo o templo prerroman existente na cidade, só respetando aínda non se sabe moi ben ó porque a tumba do apostolo.
A lenda conta que os prisioneiros cristiáns cargaron as campás do antigo templo de Compostela ata Cordoba, onde foron colocadas na mezquita como lámpadas. Dous séculos e medio despois, serián prisioneiros musulmáns quen as voltarián cargar ata Compostela despois de que Fernando III o Santo as recuperara.

Antigas Campás de Compostela que Almanzor levara para Cordoba.

Nesa mesma campaña contra Braga e Santiago, o cronista musulmán Ibn Idhari narra un estrano suceso ocurrido moi preto destas terras, seguramente neste val do Tea no camiño de Almanzor coas súas tropas dende Braga cara Santiago. O episodio conta o seguinte.

Preto das ribeiras do Miño, nunha noite moi fría e cando o vento zoaba e a chuvia ía a máis, Almanzor chamou a un cabaleiro da súa tropa e ordenoulle que fora o desfiladeiro de Taliares (probablemente na zona de Salvaterra de Miño) e que, unha vez alí, detera o primeiro transeúnte que por alí pasara.
O cabaleiro obedeceu e apostouse no desfiladeiro toda a noite, montado no seu cabalo e soportando o frío, o vento e a chuvia. Pouco antes do mencer, apareceu polo desfiladeiro un velliño decrépito montado montado nun asno e cargado de aparellos para a leña.
O cabaleiro interrogouno preguntándolle onde ía, e o velliño respondeu os seus labores de cortar leña. O cabeleiro pensou qué podía querer almanzor dun pobre velliño na busca de leña polo monte, e deixouno marchar.

De seguida reflexionou e, temendo a severidade de Almanzor por non cumplir as ordes, deteu o velliño e levouno ante Almanzor. O velliño clamaba pola súa liberdade ó cabaleiro: "¿Que pode querer Almanzor dun velliño coma min?, no nome de Deus, deixame marchar".
Pero o cabaleiro negouse e conduciuno ante o ministro, que non durmira en toda a noite. Almanzor ordeou rexistrar ó velliño, e resultou que lle atoparon unha carta na albarda de seu asno. A carta procedia duns cristiáns que entraran a servir no exército andalusí e que se comunicaban cos seus correxionarios para traizoar a Almanzor e atacar as tropas musumáns nun lugar designado.

O chegar o mencer almanzor fixo decapitar a todos eles, ós soldados traidores e ó que se fixera pasar por leñador.
Mezquita de Cordoba.

Esta misteriosa e curiosa anecdota enriquece máis a historia e folclore deste val, no que o famoso Almanzor pasou por este estrano episodio.

Almanzor morreu os 73 anos seguramente por causas naturais, en canto o lugar da súa morte, áinda hoxe non esta moi aclarado pero seguramente foi en Medinaceli, no sur da provincia de Soria.

lunes, 20 de junio de 2011

Actualidade: Manifestación do 19-X en Ponteareas.

O colectivo da acampada e asamblea de Ponteareas nacida do movemento 15 M, protagonizaron a primeira manifestación do movemento no pobo, a cal resultou todo un exito acudindo centos de persoas facendo asi unha páxina de historia mais no concello., adiante ponteareáns!!




viernes, 3 de junio de 2011

Cultura Castrexa: O Castromao (Guillade)

Asentamento fortificado situado na parroquia de Guillade no alto do monte Castromao, a 305 m de alitude e facendo linde coa parroquia de Santiago de Oliveira.

Este xacemento atopase nunha zona de explotación forestal, onde se fixeron repobocións polo que se deteriorou notablemente o recinto fortificado e seus redores. O asentamento atopase sobre un outeiro circular onde a superficie máis alta seria a zona habitacional e os redores as defensivas, estas aínda contan na zona este con restos de un parapetoe un posible foso. Nese sector tamén hai restos da posible muralla defensiba en moi mal estado e moi deterioradas.

O resto de liñas defensivas atopanse moi alteradas polas repoboacións forestais, facendose que se conserven na caida do outeiro restos petreos e das posibles murallas polo terreo dipersas pero moi deterioradas xa que crearonse socalquiños para unha máis doada repoboación.

No cumio, que é onde se asentaria a zona de vivendas esta moi deteriorada e altareda posto que s pasou unha excavadora para chandar mellor o terreo, revolvendo asi moitas pedras pertencentes seguramente as vivendas. Nom sabemos o grado de destrucción que causou esta excavadora, pero o parecer que por onde accedeu o cumio rachou algunha liña defensiva na parte sur, nesta apenas se viron restos petreos, poo que se cree que a primeira liña defensiva do poboado dende este seria máis ben un parapeto de terra, polo que nos pode indicar a antiguidade do xacenmento, sendo poliblemente preromano.
No cumio nalgunha esquina da parte este menos deteriorada se pode ver algún resto de vivenda ou estructura moi superficial. Pola zona aínda se conservan restos de pedras de mediano tameño e ata restos ceramicos sobre o xacemento.

Moi cerquiña, no mesmo monte se atopa as ruinas dunha capela medieval, e xunto esta os restos do que parece un antigo lagar no cal o lado hai dous petroglifos nunha pequena pedra erguida, todos estes restos os estudiaremos máis adiánte noutra reportaxe propia.

FICHA TÉCNICA

LUGAR: Castromao, Guillade

ALTIDUDE: 305 metros

COORDENADAS: LONX: 08º 26´25” LAT: 42º 10´56”

TIPOLOXÍA: Asentamento fortificado (Castro)

DATACIÓN: Idade de Ferro

ESTADO DE CONSERVACIÓN: Regular, con alteracións por labores de repoboacións forestais

CLASIFICACIÓN DO SOLO: Solo rústico de protección do patrimonio

PROPIEDADE: Privada ( mancomún)

Superficie do cumio do outeiro.
Restos da posible muralla pola parte este menos deteriorada.
Acumulacións petreos no cumio deteriorado por a acción de excavadoras.
Posible resto de vivenda ou etructura do poboado.
Vista aerea do asentamento fortificado.