miércoles, 27 de octubre de 2010

Ponteareas Romana: As pontes

A importanza das pontes no concello de Ponteareas o igual que no resto da bisbarra e importantisima, xa nom só no nome da vila, senóm que vese reflexado no seu escudo, asi coma no de Mondariz ou Salvaterra de Miño.

Aínda que seguramente existirián outras pontes ou pasos máis tradicionais na súa arquitectura da época prerromana, é despois da chegada dos romanos quem marca a arquitectura das pontes do val do Tea e fixeron que chegaran ata o día de hoxe seus restos, tantos físicos como simbolicos, tóponimos ou culturais.

No val do Tea sabemos que pasaría algún tipo de vía de comunición na etapa romana, hai quen asegura que pasou A Vía XIX que comunicaba Braga con Astorga, ou unha rama desta pola cantidade de pontes que hai na bisbarra e os restos de comerzo que apareceron nos castros cercans ou mesmo na vila romana de Angoares.

Pero agora centraremonos nas tres que pensase que existiron no concello feitas polos romanos, que estiveron nestas terras entorno o século I d.C ata o V.
A máis destacable sería a Das Partidas, na parroquia de Moreira. Esta e a que conserva máis posibles restos e estructura romana, aínda que sería moi remodelada na Idade Media e seguramente en épocas posteriores.

Logo nos chega a Ponte dos Remedios, que se atopa na propia Ponteareas, esta nos chega moi remodelada a nosos días, con moi poucos restos romanos. Foi remodelada na Idade Media e posteriormente notablemente.

Por último nos queda nomear a desaparecida Ponte das Cons, a cal descoñecemos a día de hoxe cal sería a súa ubicación. Esta ponte sería derrubada ou bem pola man humana (invasións, saqueos...) ou por causas naturais (subidas do Tea, abandono...). Som moitas as teorias que a situán entre as parroquias de Fozara e Pias, no lugar que ocupa actualmente a Ponte Caneira, moi preto do antigo poboado castrexo da Cividade de Caneira. Tamén hai quen fala que estaria entre Fozara e Padrons, moi cerca da localización da anterior, pero sem restos que o demostren.

Esta alta densidade de pontes no concello nesta época fainos pensar que o val do Tea sería unha importante ruta de paso e comercial, aparte de estar bastante poboado nas orillas do Tea entorno o I-V d.C.

Ponte Das Partidas, na parroquia de Moreira.
Ponte Dos Remedios, no barrio da Ponte (Ponteareas)
Ponte Caneira entre Fozara e Pias, da cal de di que foi construida sobre a derrubada Ponte das Cons romana.

martes, 12 de octubre de 2010

Cultura Castrexa: A Cidade ou Cividade de Caneira, Fozara

A Cidade de Caneira e un poboado coñecido a nivel galego pero só de nome, xa que aqui atopouse un puñal de anteas bem conservado. Pero no material e outra cousa, seu estado e pésimo posto que no seu lugar extraiase barro, se a isto lle añadimos seu avandono total nos da que e moi dificil atopar restos nel asi como andar polos seus lares.

Este poboado atopase moi cerca da ponte de Caneira, que cruza o río Tea na parroquia de Fozara. Esta en pleno val do Tea e a moi pouca distanza deste, dende el podense divisar outros castros da zona coma o de Troña.

Este castro atopouse totalmente sem querer, xa que no xacemento antigamente extraiase barro, polo cal atoparonse cos muros da vivendas involuntariamente, aínda asi crese que nesa extracción de arcilla perdeuse gran parte deste poboado.

O máis destacable deste poboado foi despois do seu descubrimento nunca campaña arqueoloxica atopouse un puñal de anteas (arma típica dos pobos celtas europeos) o cal se atopa na actualidade no museo de Pontevedra. tamén se atoparon restos ceramicos indixenas e romanos como a asa cerámica de barniz negro, procedente da Greicia Magna (sur de Italia) que se atopou.
O poboado e dificil calcular seu tamaño polo deterioro da zona, pero tal vez presentaria un tamño parecido o de Troña. Aínda se poden atopar nel restos de muros de vivendas e muros, asi como os antigos fosos do poboado pola cara oeste, aínda que moi tapados pola vexetación.

En canto a súa cronoloxía, nom se pode decir moito pero parece moi romanizado, polo pouco que se atopou e mesmo restos de vivendas cadradas renvendicanisto, aínda que a falta de estudos del nom podemos precisar súa cronoloxía nin saber se xa existia antes da conquista romana.
A este poboado a Xunta tamén lle atribuiu a falsa lenda de que nom se excavaba pois nel podria haber ouro, veleno ou auga, asi deixouno marxinado e no olvido como outros centos da Galiza.

En plena época Romana posiblemente construiuse o paso do Tea da Ponte de Cons, que posiblemente estaria ubicado na actual ponte de Caneira, o que demostra que este poboado sería importante nunha ruta de paso e comercial omo mostra a asa atopada procedente do sur de Italia.
Restos petreos do poboado en mal estado e avandoados.
Restos de muros.
Ruinas dos foxos.
Vista do Tea dende o alto da acropole, tamén se ve o fondo as montañas onde se atopa o poboado de Troña. Resto de molde cerámico atopado no xacemento, actualmente atopase no museo Quiñones de Leon, Vigo.


FICHA TÉCNICA

LUGAR: Caneira, Fozara

ALTIDUDE: 75 metros

COORDENADAS: LONX: 08º 30´38” LAT: 42º 13´34”

TIPOLOXÍA: Asentamento fortificado (Castro)

DATACIÓN: Idade de Ferro

ESTADO DE CONSERVACIÓN: Malo, unha antiga canteira de aridos afectou 10.000 m/2 de superficie do asentamento.

CLASIFICACIÓN DO SOLO: Solo rústico de protección do patrimonio

PROPIEDADE: Privada ( varios propietarios)

Prehistoria: Posible dolmen na Picaraña.

Tratase dun posible monumento funerario neolítico pertencente a época megalitica (6.000 o 2.800 a.C na zona atlántica). No concello escaseán este tipo de monumentos neolíticos ou túmulos para aterrar os mortos, coñecidos como dolmens, mámoas ou antas.

Este de ser un destes monumentos sería un dolmen, xa que se encontra desterrado e vese perfectamente súa estructura petrea. De ser asi, comberteriase no primeiro dolmen atopado no concello.

O posible dolmen foi topado completamente por casualidade polo autor, xa que este nom buscaba este monumento senóm outros restos, pero rápidamente esta forma chamou a tención do autor. Decir que este posible dolmen nom se atopa documentado en ningun sitio nin escrito.

Esta situado preto da cima do monte da Picaraña, na súa cara sur onde hai unhas impresionantes vistas sobre o val do Tea e o sol pega todo o día cando nom hai nubes. Tratase dunha rocha semi-plana duns 3 metros de longo, 2 de ancho e 1,5 de espesor que cubre o monumento. Esta atopase apoiada na parte dereita sobre outra rocha moito maior e polo lado esquerdo sobre tres rochas máis pequenas aterradas en forma de columnas. Pola parte de adiante hai unha pequena entrada onde se atopa unha rocha pequena que parece estar solta. Na parte traseira a propia rocha de arriba cae cerrando a entrada o interior. Seú tamaño sería medián dentro dos dolmens atopados na cornisa atlántica.
A simple vista confundiriase con calquer dolmen común polas súas caracteristicas a simple vista.

Destacar que nesa zona do monte da Picaraña tamén hai restos dun posible campamento neolítico, que máis adiante estudaremos.


viernes, 8 de octubre de 2010

Por fim farase un estudo do Reino Suevo da Gallaecia

Un congreso analiza en Pontevedra la influencia del Reino Suevo en Galicia

Medio centenar de historiadores e investigadores analizan hasta el 8 de octubre, en el Pazo
de Cultura de Pontevedra, la influencia del Reino Suevo en Galicia, coincidiendo con el
1.600 aniversario de la llegada de esos pueblos germánicos a la antigua provincia romana de Gallaecia.

Los promotores de este congreso internacional lamentan el "desconocimiento" sobre esa
época que atribuyen a la carencia de fuentes históricas y el carácter sesgado de la
información existente, por lo que reivindican un mayor estudio.

Este Congreso permitirá "reflexionar, compartir, aprender y divulgar" conocimiento sobre
crítica historiográfica, fuentes escritas y arqueológicas y métodos de investigación.

También abordará la monarquía, el derecho político, la administración, la diplomacia y las
relaciones internacionales que mantenía el pueblo suevo; su economía y sociedad, los
conflictos sociales existentes, el concepto de territorialidad y sus modelos productivos, así
como la cultura material, el arte y la arquitectura de la época, la lengua y la literatura,
demás de la religión.

Uno de los responsables del Congreso, Emilio García, destacó que la herencia sueva se
plasmó no solo en la abundante toponimia, sino también en la distribución geográfica de
Galicia a través de la figura de las parroquias.

"Además, es uno de los sitios donde hay un derecho consuetidinario basado en la tradición
propiedad privada comunitaria", explicó Emilio García, en alusión al monte vecinal comunal.
En la jornada inaugural los expertos recordaron inaugural que el Reino Suevo de Galicia
surgió en un momento indeterminado entre los años 410 y 411, cuando el rey Hermerico
fundó un reino independiente del poder de Roma que perduró hasta el año 585, cuando fue
anexionado por el rey Leovigildo al vecino reino visigodo.

Los 175 anos de este periodo histórico, "salvo excepciones, no fueron objeto de demasiada
atención por parte de los investigadores, historiadores y arqueólogos", según los
organizadores, que consideran que hubo "desconsideración, e incluso desprecio, por parte
de cierta historiografía".

Por su parte, Francisco José Padín considera que desde el punto de vista de los restos
materiales, "la arqueología está en pañales en Galicia, porque lo que hay son intervenciones de gestión o de urgencia".

Precisamente, abogan por "revisitar lo que ya está hecho", argumentando que "mucho de lo que se excavó entre los años 50 y 70 se interpretó de manera defectuosa".

Así, se refieren al Reino Suevo como un periodo "fundamental" en Galicia, en el que se
consolidó y expandió el cristianismo, se pusieron los cimientos de la organización de la
Iglesia con la extensión del monacato y la creación de monasterios, y "floreció una cultura
escrita sin comparación en el mundo latino", entre otros logros.

En la última década se realizaron nuevos estudios y hallazgos arqueológicos que
contribuyeron a "ir recomponiendo el panorama de la cultura material de la Antigüedad
Tardía y la Edad Media". El comité organizador publicará las actas del Congreso para "mostrar el estado de las investigaciones".

Entre los expertos que participan en las jornadas figuran Luis Agustín García Moreno, Xoán
Bernárdez Villar, Anselmo López Carreira, André Pena Graña y José Eduardo López Pereira, entre otros.


04/10/2010 - Diario de Pontevedra (Pontevedra)

Dende aqui apoiar a causa de estudo do Reino Suevo da Gallaecia, o cal consolidouse no ano 410 como o primeiro reino do Imperio Romano de Occidente independente. Decir que de aquela a antiga provincia romana da Gallaecia que ocupou o pobo xermano dos Suevos abarcaba tamén Asturies, Leon ata case Salamanca e o norte de Portugal dende o Douro . Verdadeiramente e vergoñoso que ata agora nom oubera ningunha iniciativa deste tipo sobre un acontecemente tan importante, que nom só abrangue a Galiza, senóm a todo o Occidente da europa, pois despois dos Suevos copiaronos os Visigodos, Francos, Saxóns...


Bandeira do Reinum Suebi, a cal temos a última noticia dela nas Cortes do Reino da Galiza do 1.600 onde se mencionou a antiga bandeira Sueva cos seu dragon e leon.