O Apalpador, o papa noel galego.

O Apalpador, a personaxe mítica do Nadal galego.

O Apalpador (tamén coñecido como Pandigueiro ou Apalpadoiro) é un vello carboeiro que mora nas montañas do Courel. Leva unha vida sinxela, sen grandes preocupacións, sempre vestido co seu vello casaco remendado e a súa boina. É unha persoa humilde, sen avareza, que partilla o pouco que ten co resto da xente. E as castañas son a súa larpeirada preferida!

Cada 24 de decembro (ou 31 de decembro, segundo a zona) baixa das montañas e vai visitar os meniños e meniñas galegas. Entre nas casas á noitiña, cando están a durmir, e apálpalles o bandullo para saber se están ben mantidos. A quen pasaron fame e teñen a barriga vacía, déixalles unha presa de castañas co desexo de que no próximo ano vivan con fartura. A quen a teñen chea déixalles tamén unha presa de castañas co desexo de que continúen así todo o ano.

Mais o Apalpador é xeneroso e non só deixa castañas, senón que tamén dá presentes aos cativos. Estes presentes non son obxectos de consumo nin de grandes almacéns, son detalles feitos á man, libros, música non comercial, produtos de comercio xusto... Produtos sinxelos dun home sinxelo.

Entón xa sabedes, este Nadal lembraivos deste vello carboeiro á hora de pedir os regalos!

♫ Vaite logo meu nenín, ♫
♫ marcha agora prá camiña, ♫
♫ que vai vir o Apalpador ♫
♫ apalparche a barriguiña. ♫

Patrimonio iniciará "de inmediato" la redacción del plan de recuperación del Castro de Troña

PONTEAREAS. El director xeral de Patrimonio de la Xunta, José Manuel Rey Pichel, anuncia la "inminente" redacción del Plan Director do Castro de Troña que garantizará la protección y conservación de este monumento ubicado en la parroquia de Pías y de sus inmediaciones.
Rey Pichel visitó la zona, el pasado viernes, junto al alcalde de Ponteareas, Salvador González Solla, y el concejal de Cultura, Andrés Sampedro Fernández. Juntos comprobaron, sobre el terreno, la situación en la que se encuentra el Castro de Troña que comprende un área de 105.990 metros cuadrados y su entorno de protección abarca 169.621 metros cuadrados.
El área del monumento, declarado Bien de Interés Cultural por la Xunta, incluye el recinto castreño y todas sus estructuras, y engloba la zona exterior, por lo que se extiende sobre un área en todo su perímetro que puede albergar terrenos de actividad relacionados con el poblado. El contorno de protección del monumento responde al preceptuado en la Lei do patrimonio Cultural de Galicia.
El director xeral de Patrimonio valoró el actual grado de conservación del Castro de Troña y expresó el compromiso de su departamento de "iniciar de inmediato os trámites de redacción e posta en marcha do Plan Director do Castro de Troña".
Además de los trabajos que se desarrollen al amparo de este plan, la Dirección Xeral de Patrimonio desarrollará, como primera medida, trabajos de reparación de la Capela do Doce Nome de Xesús, tanto en su interior como en el recinto cubierto de acceso.
Según apuntó José Manuel Rey Pichel, se trata de "adoptar todas aquelas medidas que sexan necesarias para a protección dun dos castros máis salientables e mellor conservados de Galicia".


FONTE FARO DE VIGO.

Dende aqui desexarlles unhas felices festas

Primeiro video realizado por Ponteareas Historia Viva

Ponteareas na Historia: Grandes invasións e Reino Suevo

“Sométense á dominación dos bárbaros que dominan as súas provincias.” Relato de Hidacio da Limia, contemporáneo e bispo de Chaves.

No século V da nosa era o Imperio Romano atopabase nunha gran crise, os emperadores nom duraban máis dun par de anos, constantes guerras civís e usurpacións do trono, pestes, fames e inetsbilidade nas fronteiras onde os xermános transpasaban sem case resistencía.

Asi a principio do século V, no ano 409 chegan a península Ibérica un conxunto de pobos xermános favorecidos polas constantes loitas romanas interna, estes eran catro pobos, os vándalos (asdingos e silingos), suevos e alanos. Decir que os suevos eran de orixe escandinava e asentaranse entorno o I a.C no norte de Alemaña, nom estaban compostos por un só pobo, senóm que eran varios coma marcomanos, cuados...

Aproveitando que o rebelde hispano Xeroncio nomeara a seu fillo Máximo emperador do imperio deixou que estes pobos se asentasen na península, deixando soamente a provincia da Tarraconense libre dos bárbaros. asi despois de varios saqueos os xermános dividen o territorio e asentanse, quedandose na provincia da Gallaecia os suevos cuados no convento Bracarense e os vándalos-asdingos no lucense entorno no 411. Moitos galaicos ante este temor voltaron a repoboar os antigos castros pra estar máis protexidos como mostran os restos arqueolóxicos no castro de Troña.
Isto o galaico Hidacio o narra como unha desgraza ou mesmo o fim do mundo, o cal relata os sanguentos crimes dos soldados bárbaros, os saqueos nunha sociedade en crise polas guerras internas de Roma, os tiranos romanos e as invasións. A poboación pasaba fame o que fixo que unha terrible peste arrasase parte desta.

Pero Hidacio aprobeitou partes da biblia como se fora unha catástrofe, aparte estaba na súa vellez e num mundo que morria pra nacer outro e chegara a estar preso polos suevos. O mesmo tempo temos outro cronista tamén galego o cal o pillan nestes momentos na súa xuventude polo que nos fala destes feitos doutra forma máis positiva. Este fala dos bárbaros como un pobo menos violento do que se pensa, xente que utiliza as armas se nom teñen outra opción e mesmo as cambian polos arados, som xentes con leis moi firmes é según el tentan ser amigos dos romanos, nom seus enemigos.

Asi nestes momento oscuros da historia apareceria o primeiro reino independete do imperio romano de occidente, o Reino Suevo da Gallaecia, no que se pon a data de inicio no 429 no reinado de Hermerico. Aínda que num principio colleron os arados pronto usaron outro tipo de recurso pra abastecerse, a rapiña e saqueo. Asi os primeiros contra os que acometen foron cos vándalos-asdingos da parte lucense, os cales acaban abandoando o territorio.
Usarián esta táctica de abastecemento ata pasados a metade de século saqueando case que toda a península e incrementando seu territorio, ata que Roma se farta e manda a súa man militar, os visigodos, que derrotan e dan morte o rei suevo Reckiario na batalla do río Órbigo (preto de Astorga) para entrar nunha época de crise do Reino Suevo.

Decir que antes no 445 e 446 presentase unha flota vándala frente as costas de Turonio, supostamente Tui. Estas nom sabemos se por iniciativa vándala ou por mediación do imperio contra Reckila saqueán a as terras de Tui, incluidas as terras de Toroño, as cales se din no século XIII nos foros de Tui que se atopaba o castelo do Sobroso, polo que seguramente aqui refirese o val do Tea, onde sabemos que a vila romana de Angoares foi saqueada pois atoparonse restos de carbón e destrucción, aínda que ese emplazamento seguiria habitado.

Asi despois do ataque do visigodo Teodorico II o reino suevo caeu nunha crise case máis social que económica, pois os antigos terratenentes galaico-romanos e eclésiasticos perdián poder ante e terras ante a aristocracia sueva. Polo contrario o parecer as clases humildes adaptaronse bem e mesmo respetaronse asociacións agrarias no convento Lucense e fixeron parte do exercito suevo. Este crise fixo que o reino suevo dividirase en dous, o Bracarense e o Lucense.

Nunha destas loitas entre os aristocratas autóctonos e suevos mencionase unha zona que e digna de recordar, pois dise que o rei Remismundo ten problemas nas terras de Tui cos “aunonenses”, que querián rexentar as terras a maneira antiga. Sabendo que o val do Tea pertencia as terras de Tui e que a zona de Anguares aínda conservaba población e vestixios, pois era onde posiblemente aínda residisen os terratenentes desta zona , podese pensar que "aunomenses" poidan ser "anguarenses".

Despois disto o reino suevo entra nunha etapa oscura onde case nom hai datos escritos, pois nom se sabe nin os reis que gobernaron, o que si e que xa debián estar bastante influenciados polos visigodos, de hai ata cambiar o catolicismo pola relixión destes, o arianismo.

Voltase asi ter datos dos suevos apartires do 550, onde Teodomiro volta comberterse o catolicismo (aínda que hai quen di que foi seu antecesor Carririaco). Este era unha expresión de resistencia ante os visigodos arianos. Pero agora a sociedade sueva estaba moito máis asentada xa que a antiga aristocracia local que tanto odiaba os suevos agora colaboraba con eles e mesmo participaba activamente na corte.
Decir que este rei, Teodomiro no concilio de Lugo de 569, nomea a parroquia de Areas ou Aureas pertencente o obispado de Tui, aclarar que a Areas da época sería moito máis extensa ca actual e súa zona poboacional estaria máis preto do río, seguramente na zona da Fos. Isto nos di que estas terras deberon ter un incremento de poboación.

Nom sabemos se Teodomiro chega atacar os visigodos, pero si o que foi elexido seu sucesor, Miro, o cal emprega unha politica militar contra os visigodos apoiados pola aristocracia galaica antiga. Pero a empresa fracasa ante o rei visigodo Leovixildo o cal ataca a Gallaecia.
O sucesor de Miro, Ebrico tenta unha nova política de acercamento os visigodos, pero os aristocratas galaicos e o clero rebelanse a esta actitude e nomeán rei a Audeca, escusa que aproveita Leovixildo pra acabar co reino suevo entrando en Braga e O Porto no 585, dando asi fim a 156 anos do Reino Suevo da Gallaecia.

Destaca tamén un capitel tardo-romano aparecido num cruceiro de Couso, o cal dicen que atoparon nos montes de San Cibrán. Este pode ser de orixe suevético ou visigotico, e posiblemente chegara ali dende Angoares.

Capitel do cruceiro de Couso, de posible orixe sueva ou visigoda.

Solar de Angoares onde se situaba a vila romana que saquearon os vándalos, posteriormente construiuse unha capela similar a de Santa Comba de Bande. Este sitio seguiu poblado ata nosos días.

Bandeira do Reino Suevo Da Gallaecia.

Redores: Fiesta por la buena cosecha en Arbo

G.P. -SELA - ARBO Los vecinos de Sela sacaron ayer de nuevo los tractores o motocultores adornados con motivos del campo para festejar el fin de la cosecha. El evento, que se celebra cada 12 de octubre, sirve para que los participantes derrochen su ingenio adornando los remolques con los que circulan por el centro de la parroquia.
El desfile de las cinco de la tarde, que reunió a una veintena de tractores, fue el momento más esperado de la jornada. Desde tiempo antes numerosos vecinos de la comarca aguardaban el momento en que los remolques pasarían por delante del torreiro. La espectacularidad estuvo marcada por las cosas sencillas de cada casa. Así, alguno de los asistentes subió al tractor la vieja estrujadora manual, otros los baldes utilizados antaño para el trasiego del vino o el alambique para elaborar el aguardiente mientras completaban el atuendo de los carros con plantas de maíz, ramas de viña, restas de de cebollas, tomates o calabazas de "peregrino" sin secar.
También los atuendos personales de los vecinos fueron de lo más original, ya que algunos optaron por vestirse de época, de "ropa de faena" para trabajar en el campo o alguno de "espantallo". Los que más disfrutaron fueron los más jóvenes, aunque en los remolques subieron vecinos de cualquier edad dispuestos a pasar un día divertido en la parroquia.
La recogida de la uva fue uno de los motivos más recurridos este año y el comentario fue la buena cosecha. Los vecinos se mostraron contentos de que todo hubiese transcurrido bien durante la etapa de recolección y algunos lo hicieron bebiendo aguardiente realizada en el lugar por Víctor Sarrandón y José Sierra. "Non sei cantos litros levamos sacado", comentaban a media tarde, porque aunque la degustación tenía lugar en sorbos pequeños a veces parecía que el alambique no daba abasto.
La fiesta de la "colleita" lleva a Sela a gente de todos los rincones de la comarca. Por la mañana se celebra una misa en honor a Santa Isabel y San Martiño, donde tiene lugar una ofrenda con frutos del campo. El día anterior no falta la verbena con ritmos tropicales, a la que se suman incluso vecinos de Portugal.

FONTE FARO DE VIGO

Fauna: Fauna en perigo do Tea e seus arredores

O río Tea e tanto en flora coma na fauna un dos máis importantes da Galiza e mesmo da Península Ibérica. Nas súas augas e redores viven especies case unicas e cada día máis en perigo de desaparecer, coma xa lle pasou no seu día o Caranquexo de río autoctono. A contaminación das súas augas con vertidos industrais e fecais, o seu avandono asi coma a pouca vixianza deste espazo fan que en pouco tempo pase a ser máis unha cloaca cun río, polo que é bastante realista decir que nosos fillos nen sequera podran ver un peixe nel.

Aqui pondremos unha lista das especies máis emblematicos deste val o mesmo tempo que os máis ameazados a desaparición.

Primeiro comezaremos cos invertebrados, destacando asi o Caracol de Quimper e ó Capricornio Maior, que bem sendo un insecto de caparazón e cornamenta. Despois dentro das libelulas máis destacadas habitan neste val a Macronia Splender, a Oxgastra Curtisii e a Gomphus Granslinii.

A esquerda Macronia Splender, dereita arriba Oxgastra Curtisii e abaixo Gomphus Granslinii.

Agora pasando os vertebrados comezaremos polos anfibios e réptiles máis destacables, asi temos nos anfibios a Salamandra rabilonga, a cal só se conserva nos vales da cornisa cantabrica e atlántica do noroeste da península, sendo o Tea un dos principais espacios desta especie na actualidade. Despois temos a tortuga de río, a cal só existe na actualidade na Galiza aparte de no Tea no veciño Louro e no Arnoia (Ourense).

Nos réptiles habitan cada vez máis escasos o fermoso Lagarto verdinegro, o cal os machos na época de celo o macho ponselle o colo azul. Outro réptil típico das augas do Tea e a Serpe de auga aínda que cada vez máis escasa.

Arriba a esquerda Salamandra rabilonga, a dereita a Tortuga de río. Abaixo a esquerda lagarto verdinegro, a dereita a Serpe de río.

En cantos os peixes o máis emblematico do Tea e a Lamprea, a cal é típica da gastronomía destas terras. E perceptible tamén cada vez máis a escaseza do Salmon de Salar ou atlántico que cada vez vese moitisimo menos. Outro peixe importante e a Boga, importado fai anos de latinoamérica.

Nas aves hai un maior número de especies en perigo, temos asi nas nidificantes (que aniñan) o Pato Azulón ou anade azulón, moi abundante antigamente pero que agora nom chega as 30 parexas. Poucos Falcóns Abelleiros quedan tamen, entre 1 e 5 parellas, igual que as rapaces Azor (3 a 5 parellas) Gabián (3 a 10 parellas) ou o pequeno falcón Alcotán europeo (5 a 10 parellas).

En canto a aves máis pequenas e pescadoras temos o fermoso Martín pescador (5 a 15 parellas), o Mirlo acuático (10 a 20 parellas) ou a pequena Totovia ca súa destacable crista (5 a 10 parellas).

Outras aves máis pequenas moi consideradas son a anduriña Avión Zapador (10 a 50 parellas), a Curruca rabilonga (20 a 50 parellas), o Zarcero común (20 a 50 parellas), a colorida Oropendola (10 a 30 parellas) ou o nocturno Chotacabras Gris (10 a 20 parellas).

En canto as nom nidificantes destavca o paso da Garza real.

Arriba dereita Gabián, a esquerda Pato azulón. Abaixo esqueda Azor, a dereita Falcón abelleiro.

Arriba esquerda Alcotán europeo, a dereita Mirlo acuático. Abaixo esquerda Totovia, a dereita Martín pescador.
Arriba esquerda Alcaudón dorsiroxo, a dereita Avión Zapador. Abaixo esquerda Chotacabras Gris e dereita Zarcero común.

Por último nos quedan os mamíferos, onde o Tea aínda conta co privilexio de ter nas súas augas o extraño Desman dos Pirineos, tamén coñecido nestes lares como Auganeira ou Toupa de río. Tratase dun pequeno roedor acuático experto buceador que utiliza súas longas patas traseiras pra nadar e bucear, por desgraza esta en alto perigo de desaparecer. situación critica tamén é a da Londra ou Lontra (nutria) e dos morcegos, abundantes en antaño pero que estan desaparecendo a un ritmo alarmante.


Con estes tres mamíferos reatamos nosa lista de fauna privelixiada do Tea, a cal se atopa en grave perigo. Esperemos que a próxima vez que se volte recordalos aínda nom esten extinguidos como o Caranquexo de río nativo, perdido xa nos tempos.

Ponteareas Romana: As pontes

A importanza das pontes no concello de Ponteareas o igual que no resto da bisbarra e importantisima, xa nom só no nome da vila, senóm que vese reflexado no seu escudo, asi coma no de Mondariz ou Salvaterra de Miño.

Aínda que seguramente existirián outras pontes ou pasos máis tradicionais na súa arquitectura da época prerromana, é despois da chegada dos romanos quem marca a arquitectura das pontes do val do Tea e fixeron que chegaran ata o día de hoxe seus restos, tantos físicos como simbolicos, tóponimos ou culturais.

No val do Tea sabemos que pasaría algún tipo de vía de comunición na etapa romana, hai quen asegura que pasou A Vía XIX que comunicaba Braga con Astorga, ou unha rama desta pola cantidade de pontes que hai na bisbarra e os restos de comerzo que apareceron nos castros cercans ou mesmo na vila romana de Angoares.

Pero agora centraremonos nas tres que pensase que existiron no concello feitas polos romanos, que estiveron nestas terras entorno o século I d.C ata o V.
A máis destacable sería a Das Partidas, na parroquia de Moreira. Esta e a que conserva máis posibles restos e estructura romana, aínda que sería moi remodelada na Idade Media e seguramente en épocas posteriores.

Logo nos chega a Ponte dos Remedios, que se atopa na propia Ponteareas, esta nos chega moi remodelada a nosos días, con moi poucos restos romanos. Foi remodelada na Idade Media e posteriormente notablemente.

Por último nos queda nomear a desaparecida Ponte das Cons, a cal descoñecemos a día de hoxe cal sería a súa ubicación. Esta ponte sería derrubada ou bem pola man humana (invasións, saqueos...) ou por causas naturais (subidas do Tea, abandono...). Som moitas as teorias que a situán entre as parroquias de Fozara e Pias, no lugar que ocupa actualmente a Ponte Caneira, moi preto do antigo poboado castrexo da Cividade de Caneira. Tamén hai quen fala que estaria entre Fozara e Padrons, moi cerca da localización da anterior, pero sem restos que o demostren.

Esta alta densidade de pontes no concello nesta época fainos pensar que o val do Tea sería unha importante ruta de paso e comercial, aparte de estar bastante poboado nas orillas do Tea entorno o I-V d.C.

Ponte Das Partidas, na parroquia de Moreira.

Ponte Dos Remedios, no barrio da Ponte (Ponteareas)
Ponte Caneira entre Fozara e Pias, da cal de di que foi construida sobre a derrubada Ponte das Cons romana.

Cultura Castrexa: A Cidade ou Cividade de Caneira, Fozara

A Cidade de Caneira e un poboado coñecido a nivel galego pero só de nome, xa que aqui atopouse un puñal de anteas bem conservado. Pero no material e outra cousa, seu estado e pésimo posto que no seu lugar extraiase barro, se a isto lle añadimos seu avandono total nos da que e moi dificil atopar restos nel asi como andar polos seus lares.

Este poboado atopase moi cerca da ponte de Caneira, que cruza o río Tea na parroquia de Fozara. Esta en pleno val do Tea e a moi pouca distanza deste, dende el podense divisar outros castros da zona coma o de Troña.

Este castro atopouse totalmente sem querer, xa que no xacemento antigamente extraiase barro, polo cal atoparonse cos muros da vivendas involuntariamente, aínda asi crese que nesa extracción de arcilla perdeuse gran parte deste poboado.

O máis destacable deste poboado foi despois do seu descubrimento nunca campaña arqueoloxica atopouse un puñal de anteas (arma típica dos pobos celtas europeos) o cal se atopa na actualidade no museo de Pontevedra. tamén se atoparon restos ceramicos indixenas e romanos como a asa cerámica de barniz negro, procedente da Greicia Magna (sur de Italia) que se atopou.

O poboado e dificil calcular seu tamaño polo deterioro da zona, pero tal vez presentaria un tamño parecido o de Troña. Aínda se poden atopar nel restos de muros de vivendas e muros, asi como os antigos fosos do poboado pola cara oeste, aínda que moi tapados pola vexetación.

En canto a súa cronoloxía, nom se pode decir moito pero parece moi romanizado, polo pouco que se atopou e mesmo restos de vivendas cadradas renvendicanisto, aínda que a falta de estudos del nom podemos precisar súa cronoloxía nin saber se xa existia antes da conquista romana.

A este poboado a Xunta tamén lle atribuiu a falsa lenda de que nom se excavaba pois nel podria haber ouro, veleno ou auga, asi deixouno marxinado e no olvido como outros centos da Galiza.

En plena época Romana posiblemente construiuse o paso do Tea da Ponte de Cons, que posiblemente estaria ubicado na actual ponte de Caneira, o que demostra que este poboado sería importante nunha ruta de paso e comercial omo mostra a asa atopada procedente do sur de Italia.

Restos petreos do poboado en mal estado e avandoados.

Restos de muros.

Ruinas dos foxos.
Vista do Tea dende o alto da acropole, tamén se ve o fondo as montañas onde se atopa o poboado de Troña. Resto de molde cerámico atopado no xacemento, actualmente atopase no museo Quiñones de Leon, Vigo.


FICHA TÉCNICA

LUGAR: Caneira, Fozara

ALTIDUDE: 75 metros

COORDENADAS: LONX: 08º 30´38” LAT: 42º 13´34”

TIPOLOXÍA: Asentamento fortificado (Castro)

DATACIÓN: Idade de Ferro

ESTADO DE CONSERVACIÓN: Malo, unha antiga canteira de aridos afectou 10.000 m/2 de superficie do asentamento.

CLASIFICACIÓN DO SOLO: Solo rústico de protección do patrimonio

PROPIEDADE: Privada ( varios propietarios)

Prehistoria: Posible dolmen na Picaraña.

Tratase dun posible monumento funerario neolítico pertencente a época megalitica (6.000 o 2.800 a.C na zona atlántica). No concello escaseán este tipo de monumentos neolíticos ou túmulos para aterrar os mortos, coñecidos como dolmens, mámoas ou antas.

Este de ser un destes monumentos sería un dolmen, xa que se encontra desterrado e vese perfectamente súa estructura petrea. De ser asi, comberteriase no primeiro dolmen atopado no concello.

O posible dolmen foi topado completamente por casualidade polo autor, xa que este nom buscaba este monumento senóm outros restos, pero rápidamente esta forma chamou a tención do autor. Decir que este posible dolmen nom se atopa documentado en ningun sitio nin escrito.

Esta situado preto da cima do monte da Picaraña, na súa cara sur onde hai unhas impresionantes vistas sobre o val do Tea e o sol pega todo o día cando nom hai nubes. Tratase dunha rocha semi-plana duns 3 metros de longo, 2 de ancho e 1,5 de espesor que cubre o monumento. Esta atopase apoiada na parte dereita sobre outra rocha moito maior e polo lado esquerdo sobre tres rochas máis pequenas aterradas en forma de columnas. Pola parte de adiante hai unha pequena entrada onde se atopa unha rocha pequena que parece estar solta. Na parte traseira a propia rocha de arriba cae cerrando a entrada o interior. Seú tamaño sería medián dentro dos dolmens atopados na cornisa atlántica.
A simple vista confundiriase con calquer dolmen común polas súas caracteristicas a simple vista.

Destacar que nesa zona do monte da Picaraña tamén hai restos dun posible campamento neolítico, que máis adiante estudaremos.

Por fim farase un estudo do Reino Suevo da Gallaecia

Un congreso analiza en Pontevedra la influencia del Reino Suevo en Galicia

Medio centenar de historiadores e investigadores analizan hasta el 8 de octubre, en el Pazo
de Cultura de Pontevedra, la influencia del Reino Suevo en Galicia, coincidiendo con el
1.600 aniversario de la llegada de esos pueblos germánicos a la antigua provincia romana de Gallaecia.

Los promotores de este congreso internacional lamentan el "desconocimiento" sobre esa
época que atribuyen a la carencia de fuentes históricas y el carácter sesgado de la
información existente, por lo que reivindican un mayor estudio.

Este Congreso permitirá "reflexionar, compartir, aprender y divulgar" conocimiento sobre
crítica historiográfica, fuentes escritas y arqueológicas y métodos de investigación.

También abordará la monarquía, el derecho político, la administración, la diplomacia y las
relaciones internacionales que mantenía el pueblo suevo; su economía y sociedad, los
conflictos sociales existentes, el concepto de territorialidad y sus modelos productivos, así
como la cultura material, el arte y la arquitectura de la época, la lengua y la literatura,
demás de la religión.

Uno de los responsables del Congreso, Emilio García, destacó que la herencia sueva se
plasmó no solo en la abundante toponimia, sino también en la distribución geográfica de
Galicia a través de la figura de las parroquias.

"Además, es uno de los sitios donde hay un derecho consuetidinario basado en la tradición
propiedad privada comunitaria", explicó Emilio García, en alusión al monte vecinal comunal.
En la jornada inaugural los expertos recordaron inaugural que el Reino Suevo de Galicia
surgió en un momento indeterminado entre los años 410 y 411, cuando el rey Hermerico
fundó un reino independiente del poder de Roma que perduró hasta el año 585, cuando fue
anexionado por el rey Leovigildo al vecino reino visigodo.

Los 175 anos de este periodo histórico, "salvo excepciones, no fueron objeto de demasiada
atención por parte de los investigadores, historiadores y arqueólogos", según los
organizadores, que consideran que hubo "desconsideración, e incluso desprecio, por parte
de cierta historiografía".

Por su parte, Francisco José Padín considera que desde el punto de vista de los restos
materiales, "la arqueología está en pañales en Galicia, porque lo que hay son intervenciones de gestión o de urgencia".

Precisamente, abogan por "revisitar lo que ya está hecho", argumentando que "mucho de lo que se excavó entre los años 50 y 70 se interpretó de manera defectuosa".

Así, se refieren al Reino Suevo como un periodo "fundamental" en Galicia, en el que se
consolidó y expandió el cristianismo, se pusieron los cimientos de la organización de la
Iglesia con la extensión del monacato y la creación de monasterios, y "floreció una cultura
escrita sin comparación en el mundo latino", entre otros logros.

En la última década se realizaron nuevos estudios y hallazgos arqueológicos que
contribuyeron a "ir recomponiendo el panorama de la cultura material de la Antigüedad
Tardía y la Edad Media". El comité organizador publicará las actas del Congreso para "mostrar el estado de las investigaciones".

Entre los expertos que participan en las jornadas figuran Luis Agustín García Moreno, Xoán
Bernárdez Villar, Anselmo López Carreira, André Pena Graña y José Eduardo López Pereira, entre otros.


04/10/2010 - Diario de Pontevedra (Pontevedra)

Dende aqui apoiar a causa de estudo do Reino Suevo da Gallaecia, o cal consolidouse no ano 410 como o primeiro reino do Imperio Romano de Occidente independente. Decir que de aquela a antiga provincia romana da Gallaecia que ocupou o pobo xermano dos Suevos abarcaba tamén Asturies, Leon ata case Salamanca e o norte de Portugal dende o Douro . Verdadeiramente e vergoñoso que ata agora nom oubera ningunha iniciativa deste tipo sobre un acontecemente tan importante, que nom só abrangue a Galiza, senóm a todo o Occidente da europa, pois despois dos Suevos copiaronos os Visigodos, Francos, Saxóns...

Bandeira do Reinum Suebi, a cal temos a última noticia dela nas Cortes do Reino da Galiza do 1.600 onde se mencionou a antiga bandeira Sueva cos seu dragon e leon.

Novas seccións no blog.

Novas seccións de Ponteareas na Historia, onde se tratara o noso concello dentro de sucesos historicos que o podeiron afectar, é Paisaxes de Ponteareas e o Condado, onde se pondran fotos de paisaxes da nosa bisbarra. Nesta sección crearase un correo electronico que xa pasaremos para quen queira poda pasar súas fotos de paisaxes pa ser publicadas xunto seu nome ou seudonimo.

Novas seccións no blog.

Paisaxes de Ponteareas e o Condado

Pastizal de Gargamala (Mondariz) con montes cercanos o Coto de Eiras

Serra do Galleiro.

Río Tea o paso por Ribadetea.

Vista o castelo do Sobroso coa vila de Vilasobroso, o fondo Montes da Paradanta nunha tarde de inverno.

Ponteareas na Historia: Vikingos en Ponteareas, mito ou realidade.

Primeiro veremos quen eran estes guerreiros do norte que asoballaron Europa durante case tres séculos. Pra empezar diremos que o termino vikingo e posterior as súas camapañas e ven referindose a "piratas", xa que os seus conteporaneos chamaronlle "normandos", que significa "homes do norte" aínda que hoxe en día se refira a unha rexión de Francia que leva seu nome por súa presenza. Tamén foron conocidos na Europa Oriental e nas estepas rusas como "rus", e "varegos" no Impreio Bizantino.

Estas xentes de Escandinavia dividianse en tres pobos ou reinos fundamentais, os Daneses, Noruegos e Suecos. Eran expertos mariñeiros que desarrollaron uns potentes barcos, rápidos, estreitos e alongados podian case remontar calquer río, chegando asi a sitios coma Paris remintando o Sena ou Contantinopla (Estambul) dende o Baltico.

O parecer se di que comezaron atormentando Europa cos seus crueis e rápios ataques por sorpresa pola escaseza que sufria Escandinavia, asi foron forzando unha lenda de sanguinarios e de demos da mar. Os normandos utilizaban indumentarias como cotas de malla, machadas, cascos de ferro, adornos con calaveras... polo que soian sembrar o terror entre os atacados. Seus sitios favaritos eran os mosteiros, pois tiñan gran riqueza e eran doados de saquear. O primeiro ataque da historia documentado foi o saqueo do mosteiro de Lindisfarme no 793, en Gran Bretaña.

As terras da Galiza nom foron axeas os seus saqueos, aínda que aqui a diferenza doutros lugares coma Gran Bretaña, Irlanda, Francia, Imperio Xermánico, Italia, Groenlandia, Islandia ata o que eles chamaron Vinland (seguramente Terranova, Canada) onde conseguiron facer grandes saqueos e levar grandes botíns, establecer terras fixas, cobrar grandes rescates e tributos...

O primeiro ataque coñecido na Galiza foi polo 843, onde xentes dun pequeno pobo cercano o Faro de Brigantium (A Coruña) erguiase vendo no mar deceas de embarcacións distintas as que sempre viran. Estes desembarcaron e sempraron o terror chegando as terras do interior e sur de Lugo. Ali nas cercanias de Chantada e onde se di que o rei astur-galaico Ramiro I os derrotou no lugar de "Camporamiro". Despois da derrota os vikingos escaparon a mar e perderon parte do seu botin o igual que 70 naves que foron incendiadas, pero deixando o interior da Galiza arrasado.

Na segunda expedición foi no 858 feita por Daneses, os cales elixiron a Ría de Arousa cun obxetivo claro, chegar a Iria Flavia (Padrón) onde estaba o santuario do Apostolo Santiago. Iria foi saqueada tendo que trasladar a tumba do apostolo a Compostela, que a piques estivo de ser arrasada se nom chega a ser por un tal Conde Pedro o cal os derrotou e expulsou, desde esa a tumba do apostolo quedaria en Compostela, xa que era máis segura ca fraxil Iria Flavia.

Durante o siglo X contnuaron as incursións, pero sempre deron con defensres efiaces coma o bispo Sisnacio II, o cal se decia que era bispo-guerreiro de Santiago. Este fortificou con murallas Santiago e fixo frente a campaña do cruel vikingo Gunderedo que truxo as cercanias de Santiago máis de cen barcos. Na batalla de Fornelos perderia a súa vida este valente bispo no medios das machadas Vikingas. Nesta campaña os vikingos chegarian a Braga e o mesmo Cebreiro no linde con Leon.

Esta invasión seria a máis cruel, tres anos que no cal chegarian a remontar o Río Miño e devastar Tui e Ourense. Tui foi completamente arrasada e nom se voltou habitar ata moitos anos despois xa que os poucos bispos que se salvaron escaparon as terras interiores da Limia. E neste ataque onde seguramente as terras pontareáns serián completamente arrasadas. Nom sabemos se remontarian cos seus barcos o río Tea, pero si que seguramente este val os vikingos pasearián súas e armas e seguramente a igraxa antiga de Angoares sería arrasada, asi como aldeas da zona como Areas.

Finalmente o sangunario de Gunderedo sería derrotado polo conde Gonzalo na súa volta en terras de Ferrol, onde o propio cruel rei vikingo cairia morto. Este deixou do 967-970 Galiza arrasada e teñida de sangue o igual que parte de Europa onde estivera Gunderedo.

As seguintes e últimas campañas vikingas xa despois do ano 1.000 nom foron tan fortes nin causaron tanto pánico, xa que apartires do visto despois de Gunderedo as costas galegas fortificaronse con torres coma as do Oeste (Catoira) ou as da Lanzada, e mesmo o bispo Xelmirez creou unha potenta flota pra frealos.

Aqui na Galiza deixaron desa maneira súa pegada, pois tal vez Gunderedo fixo os saqueos, crueldades e atrociedes piores da historia da Galiza en só tres anos. A estes mariñeiros-guerreiros tamén lles devemos que hoxe en día a tumba do apostolo este en Compostela e nom en Iria Flavia, as torres do Oeste e as da Lanzada na nosa variada e fermosa historia Galaica.

Torres do Oeste (Catoira) que defenián a entrada do Río Ulla e o asceso a Compostela e Iria Flavia, hoxe celebrase a festa do desembarco vikingo recordando a estes mariñeiros-guerreiros escandinavos.

Festas de Septembro en Ponteareas

Actualidade: XXIV Festival da Poesia do Condado

Parroquias: Fozara, terra de fontes, folclore e ríos bravos.

Ponte de Caneira, a cal se di que noutros tempo poido ser a romana de Cons

Capela de San Xoán.

As bravas Pías.
A levada de Garavite.
A festa folclorica do Serán.

Parroquia pontareán situada a orillas do Tea. Ten unha superficie de 3,3 Km2 e onta cunha poboación de 374 habitantes. Seu patrón cristián e San Bartolomeu.

Seu relevo e montañoso aínda que nom conta con altitudes descables, o mesmo tempo que conta con pequenos vales interiores as ribeiras dos rios Tea e Maceira. Linda o este co concello de Mondariz Balneario, coa parroquia de Vilar pra ser máis exactos e o norte con Touton, parroquia do concello de Mondariz.

O paso por esta freguesia do Tea e dos máis fermosos do concello, súa braveza e rápidos entre os penedos fan que a súa beleza sexa inigualable, sobre todo na zona conocida coma as Pías, onde se atopa unha praia fluvial.

Ten unha rica historia e patrimonio, case sempre ligada os ríos. Esta parroquia conta con dous poboados castrexos, pola que súa importanza en esta época debeu ser importante. Asi temos un dos poboados castrexos máis importantes e reconocidos do concello, a Cidade ou Cividade de Caneira, moi preto do Tea. Este poboado atopouse o ser extraido barro dos seus redores visializaron cos seus muros, nel atopouse unha importante espada de antenas que hoxe atopase no museo de Pontevedra. A día de hoxe podense ver moi poucos restos deste antigo poboado galaico sin ser algúns restos de muros. O outro poboado atopase no barrio Outeiro de Castro, o cal encontrase nunha zona urbanizada e chea de terras de cultivo na actualidade, aínda que como bem di o nome do barrio, seu cruceiro, os restos petreos da zona asi como dun posible foso e dun muro que se conserva ata día de hoxe, a existenza deste poblado esta máis que probada.

Na época romana ten altisimas posibilidades de que a mítica ponte de Cons desaparecida hoxe en día estivese onde hoxe se atopa a de Caneira, moi preto do castro da Cividade de Caneira.

Tamén hai outra ponte que poido ter orixe medieval sobre o río Maceira, co seu linde con Padrons.

En canto súa aquitectura relixiosa súa igrexa parroquial data do século XVIII, tamén posué unha fermosa capela no barrio da Lomba adicada a San Xoán, onde se soe celebrar o samaín na noite do santo. Conten tamen cruceiros coma o de Outeiro de Castro.

A auga sempre o simbolo desta parroquia, asi o demostra as numerosas fontes coas que conta, asi como coa antiga levada de auga de Garavite que atravesa a parroquia con máis de 2 Km de recorrido, recuperada fai poucos.

A agricultura foi e segue sendo importante na vida dos fozarenses, aínda que hoxe sexa menos significante e valorada. Nos seus pequenos veles cercanos os ríos e levadas cultivase case que de todo. Súa industria e moi escasa sen ser algunha fábrica na zona de Baldo. Tamén nesta zona estase a construir súa casa Cultural, xa que dende fai pouco nom contaba con un edificio en condicións pra os veciños. Aínda asi queda moito que mellorar e segue sen contar practicamente con zoas recreativas, alcantarillados...

Posúe un rico folclore, asi coma a lenda da Cidade de Caneira, onde di que se a desenterran pode haber ouro que enrriqueza toda a zona, auga que a inunde ou veleno que a mate, aínda que esta lenda nom e creible e propia de toda Galiza, e máis bem inventada pola Xunta pa nom envestir en patrimonios aterrados. Tamén conta con outras lendas que teñen que ver cos ríos a día de hoxe case desaparecidas.

Celebrase ademáis unha fermosa festa folclorica do Serán organizada pola asociación cultural Pedra da Garza, asi como unha xuntanza cabalar a cal se organizaba irregularmente.

Actualidade: Incendios forestais, bem pa uns poucos mal pra vida de todos

Todos poidemos ver a imparable oleada de incendos forestais que ata agora asoballaron nosa terra e seguiran asoballando ata outubro. Poucas parroquias máis que do noso concello podese decir que de toda a bisbarra do O Condado libraronse da devastación do lume.

Pero detras destes desastres ecolóxicos encontrase como en todo o negocio e os cartos, xa que o que menos importa e destruilo todo e o dano que se fai, e se som vidas humanas pois o mesmo os cartos som os cartos.
Nom e dificil soispeitar que dende que empezaron os contratos dos brigadistas forestais foi como un boom de lumes que invadiron toda a Galiza.

A causa, pois só sabemos de posibles hipóteses ata agora, pero unha das craves máis cantosas podese ver coa privatización e capilización do sector forestal na Galiza, no que a loita contra o lume pasou a ser un negocio máis. A isto añadirlle as empresas madereiras, a construcción das carreteras, muiños de vento... e en menor medida de maneira accidental e pirómanos.

Asi ata o de agora deixan nas nosas terras incendios como o de Guillade, Cumiar e Oliveira, onde arderon 30 Ha e ata tuveron que desaloxar veciños. O incendio comezou por varios frontes e foi probocado.

Pero o peor ata o de agora levouse os nosos redores, por exemplo o de Fornelos de Montes onde arderon en dous lumes que nom se chegaron a xuntar pero en total foron 118 Ha e duas vidas humanas de dous brigadistas.

Polo de agora toca seguir esperando a que remate o veran e que por fin remate esta oleada de destrucción e morte da vida e do medio, co facil que seria ter xente traballando todo o ano limpando e previr as desgrazas do veran, aparte de dar emprego e profesionalizar os briagadistas, pero a tempo de hoxe o negocio manda.

Prehistoria: Paleloítico en Ponteareas

O Paleolítico e o periodo máis longo da Prehistoria e do ser humano neste mundo, calculase que abarca uns 4 millons de anos, e decir que dende o primeiro home ou primeira evolución do mono. Estes foron os primeiros habitantes humanos do mundo, de nómades cazadores a pouco a pouco establecerse e traballar as terras e os minerais coma os metais. O periodo que o segue e o Neolítico, que é cando o home comeza a traballar a metalurxía e a establecerse en lugares fixos, sembrando terras e coidando o gando.

Na Galiza calculase que o Paleolítico empezaria fai medio millón de anos e acabaria entorno o 5.000 a 3.000 a.C, segun a zona. O parecer estas terras do sur xunto co norte de Portugal evolucionarián antes cas terras do norte da antiga Kallai (nome que lle deron os gregos a Galiza, primer nome coñecido destas terras), asi o demostra que ata agora o lugar onde se atopou o primeiro rastro de vida humana se encontra na Gandaras de Budiño, Porriño.

En Pontareas pese a que nunca se buscou nada temos restos importantes que se atoparon de casualidade, que nos fan pensar que estas terras eran rondadas habitualmente polos primeiros cazadores nómades da Galiza, os cales andaban dun lugar pra outro buscando caza e froitos.

O máis importante ata agora atopado no concello foi un bifaz (antigo utensilio trallado prehistorico en forma de cuña acabado en pico que se soia por na punta dos paus ou empregado pa distintas tarefas). Este foi atopado no 1990 sumerxido nas augas do Tea moi preto da Ponte dos Remedios. Súa datación entornase o 14.000 a.C polo que é antiquisima, neste momento descoñezo seu paradeiro pero puden atopar uns debuxos nun antigo libro da historia de Ponteareas. Este bifaz xa o estudaremos máis adiante.

Outros restos desta longa étapa foron tamén a aparación nas orillas do Tea de novo, no seu cauce medio a altura da Freixa, Ribadetea, atoparonse varios restos de cuarcita e un bifaz discoide o cal tamén descoñecese seu paradeiro e datación.

Na Ponte das Partidas, Moreira, atopouse un hendedor e unha acuela raspadeira. Nos montes de Guillade, no de Albelle pra ser máis precisos atopouse dous bifaces posiblemente de traballos agricolas.

Por último tamén atoparase no barrio pontareán de Pedra de Auga un posible hendedor de cuarcita o cal decián que podia datar do 100.000 a.C, pero nom se sabe moito del, polo que pode ser unha simple lenda urban.

Nos redores do concello tamén atoparose restos abundantes, no mesmo Tea na súa conca alta, na parroquia de Maceira no covelo, atoparonse tres hachas de cuarcita. Todas estas pezas xuntas cas atopada nas Gandaras de Budiño e en todo o val do Miño e seus afluentes a ambos lados do río, fan unha rede e cultura moi similar entre os restos atopados. Esta rede podese ampliar as Rias Baixas pero descende a medida que avanza cara o norte, polo cal crese que súa base xeográfica era o Miño.

Debuxo do bifaz atopado sumerxido na zona da Ponte dos Remedios.

Actualidade: Novo atentado gravisimo contra o patrimonio en Oia.

NELI PILLADO - OIA. Los ataques al patrimonio histórico parecen una constante en el municipio de Oia. Tres meses después de la destrucción de un petroglifo en Burgueira a causa de una plantación de kiwis, la Policía Autonómica investiga ahora un nuevo atentado contra los grabados neolíticos del río Vilar, en la parroquia oiense de Pedornes. Estos hallazgos, únicos en España, resultan muy reconocidos en el mundo de la arqueología, ya que muestran una figura de un barco que no se repite en ninguna otra parte de la península ibérica. Su trascendencia no ha impedido que unos desaprensivos los hayan cubierto de yeso y de productos químicos.

Agentes del cuerpo de seguridad gallego visitaron ayer la zona tras recibir una denuncia de un particular respecto a lo sucedido el pasado día 15. El denunciante advertía del atentado arqueológico con materiales químicos. Los autores del ataque utilizaron yeso y vendas para cubrir una parte del grabado, concretamente la mitad izquierda del casco del barco y algunos de los ciervos del área superior del hallazgo. La otra mitad se encuentra también impregnada de un producto similar al aceite que oscurece la piedra notablemente.

Los agentes consultaron con Xabier Garrido, un vecino de Pedornes estudioso de los petroglifos del entorno, para localizar la zona exacta del cauce del río Vilar donde se encuentra el yacimiento vulnerado, un lugar de difícil acceso para cualquier persona ajena a la materia. Además de encontrarse oculto por la maleza y los eucaliptos, los accesos presentan piedras y escombros. Esta circunstancia lleva a pensar que las personas que cubrieron la inscripción lítica conocen el lugar a la perfección o se informaron sobre cómo llegar antes de cometer este delito contra el patrimonio.

Garrido lamentaba ayer lo sucedido, ya que teme que los materiales utilizados dañen la piedra sobre la que se inscriben los dibujos prehistóricos e incluso los difuminen. Por eso espera que la Policía Autonómica de con los infractores para que asuman las consecuencias. Este tipo de delitos pueden acarrear multas de hasta 180.000 euros, según la normativa gallega. No es la primera vez que el municipio registra daños en sus yacimientos. El pasado abril, la maquinaria que removía la tierra para poner en marcha una plantación de kiwis en la zona de Boaventura, en la parroquia de Burgueira, acabó con otro petroglifo y puso en peligro una villa romana localizada en la zona. El Seprona denunció entonces al gobierno municipal por no haber paralizado las obras cuando la Dirección Xeral de Patrimonio lo ordenó.

FONTE SACADA DO FARO DE VIGO. 22 de Xulio de 2010

Dende aqui denunciar temén eses graves atentados contra o patrimonio máis antigo, e decir quenom fai falla ser moi listo pa saber que nom foi unha gamberrada. Eses delincuentes-borregos sabian o que facian, pois elexiron o petroglifo máis importante do xacemento e utilizaron productos pa súa total eliminación. Como sempre nadie sabe nada, aínda que esa plantación de Kiwis paralizada por arrasar fai dous meses outro petroglifo da que extrañar, ¿pois quem máis podria facer un atentado tan preparado asi?

Personaxes ilustres: Fermín Bouza Brei

Fermín Bouza Brei (Ponteareas 1901 - Santigo de compostela 1973) e un dos personaxes máis ilustres o noso concello, historiador, etnografo e escritor que escriviu a maioria das suas obras en galego.

Publicou seu primeiro articulo no 1919, chamado Teatro de antaño en Santiago, escrita en castelán. No 1923 foi un dos fundadores do Seminario de estudios gallegos. O seguinte ano publicaría seu primeiro articulo en galego, Os estudantes ao arcebispo. Neses anos tamén foi colaborador das revistas Cristal, Resol e Nós.

Xuiz dende 1929, foi retirado deste cargo durante a dictadura por galeguista ata o 1938 0nde o reacmitiron trasladandose a Viella (Lleida) onde estivo nese cargo nesa localidade ata ser transladado A Estrada. Ingresou na Real Academia Galega no 1941.

Como poeta destaca por ser o iniciador do "neotrovadorismo", tendenza a cal seguirian outros autores coma Álvarez Blazquez ou Álvaro Cunqueiro Neste campo foi autor de Seitura e Nao senlleira.

A pesar da dictadura seguiu estudando a historia da Galiza, sobre todo no campo da arqueoloxía e prehistoria no instituto Padre Sarmiento. Desenrrolou un gran estudo científico nesta sección, na que ademáis engadiu estudos na numismática, epigrafía e etnografía. Suas obrascientificas máis importantes foron Bibliografía da prehistoria galega, Pehistoria e Folklore da Barbanza e A civilización neo-eneolítica galega.

No campo hisorico tamén se investigou o igual o autor deste blog a situazom do Monte Medulio, no cal os últimos galaicos castrexos resistiron os romanos pra despois suicidarse. Femín Bouza Brei situou este emblemático monte nun cumio da parroquia de Meder, en Salvaterra de Miño, o cal posiblemente máis adiante estudemos.

Tamén foi biografo de outros autores coma Rosalia de Castro. No ano 1992 dedicouselle o día das letras galegas.

Cultura castrexa: O Castro de Troña

As primeiras referncias deste emblematico xacemento castrexo pontareán datan de comezos do século pasado, cando se abriu unha pista o alto do monte do Dulce nome de Xesus é atoparase unha vivenda, unha anfora e restos ceramicos indixenas.

Este xacemento situado na parroquia de Pias, e o máis coñecidodo concello e un dos máis coñecidos tamén a nivel galego da cultura castrexa. Situado os pés da capela do Dulce nome de Xesus, a 232 metros de altitude, este castro ten unha datación notablemente antiga, dende o VI-V a.C ata desabitarse ala polo I d.C xa en época romana, tendo logo unha ocupación ocasional no IV d.C.

Ocupa unha area de case 2,5 Ha, aínda que pode ser máis extensa. Ten un aspecto defensivo e as vivendas encontranse nun terreo escalonado. Ten duas murallas, unha que rodea seu núcleo, e decir a croa e outra o xacemento enteiro, o leste atopase un gran foso de 18 metros de alto por 10 de ancho. En canto a portas o parecer tiña duas, unha o leste e outra o oeste.

No interior do xacemento atopanse as vivendas, a maioria de estructura circular e elípticas indixenas aínda que tamén as hai cadradas e rectangulares da época romanizadora. No alto, e dicir a croa, a zona máis antiga e importante do recinto apréciase dous periodos de ocupación, un primeiro antigo en que as vivendas estaban construidas con material vexetal e xabre, e un segundo nos que os muros xa som petreos. Na croa encontramos tamén outros importantes restos como o alxibe (usabase pa aprovisionar a auga) que aínda funciona a día de hoxe. Outro resto moi importante e o petroglifo serpentiforme gravado nunha pedra.Tratase dunha serpe cal se lle atribuiron moitas lendas no folclore da zona con respeto os habitantes do castro.

Nos redores da croa, alguns autores coma Hidalgo Cuñago nos falan dun protoubanismo na expansión do poboado, con terrazas, canalizacións, patios empedrados comúns a varias vivendas, almacens, vestibulos... Con isto sabemos que as vivendas estaban organizadas en pequenos barrios familiares, típico dos grandes castros portugueses ou galegos coma Santa Tegra o Lansbricae. Posiblemente a época de maior auxe do poboado sería no primeiro tercio do I d.C.

Os restos atopados no castro foron abundantes e variados, destacando asi na ceramica moitisimos restos indixenas e anforas romanas ou concas de vidrio, nos metais destacan fibulas, pinzas, alfinetes, aneis, pendentes, contas de colar, moedas romanas... No referente a materiais tamén destacan muiños de man, pedras de afiar, unha posible testa de berraco de pedra...

En canto os periodos de escavacións sabemos que a primeira realizarona López Cuevillas e Luis Pericot nos anos 1927 a 1930. Despois fixeronse outras campañas pero nas cales descoñecense directores e cales eran seus fins, pero postos a ser a época que eran pois nom e de estrañar que foran pa pillaxe e roubo. Voltaronse a reanudar as campañas de escavacións dende 1981 o 1990 a man de José Manuel Hidalgo Cuñarro, que som as que nos chegan hoxe en día.

Por útimo decir que seguramente a parte máis antiga deste importante xacemento castrexo atopase aínda sen excavar, xa que estaria debaixo da capela. O castro de Troña poido ser tal vez a capital dunha tribu dependente da dos Grovios (asentados no sur de pontevedra) que ocuparia o val do Tea e territorios colindantes.

Alxibe
Petroglifo serpentiforme na croa

Conxunto de vivendas fora da croa formando un barrio familiar.

FICHA TÉCNICA

LUGAR: Monte do Dulce nome de Xesus, Pías

ALTIDUDE: 230 metros

COORDENADAS: LONX: 08º 29´19” LAT: 42º 12´54”

TIPOLOXÍA: Asentamento fortificado (Castro)

DATACIÓN: Idade de Ferro

ESTADO DE CONSERVACIÓN: Bo estado, con alteracións na súa croa por construcción da capela e torreiro.

CLASIFICACIÓN DO SOLO: Solo rústico de protección do patrimonio

PROPIEDADE: Privada ( propietaios e mancomún) e pública (municipal)